BALK Hoe kunnen we onze huizen verwarmen zonder aardgas? Samen met Energie Coöperatie Gaasterland (ECG), Plaatselijk Belang Balk Vooruit en enkele ondernemers uit Balk gaat de gemeente De Fryske Marren dat het komend jaar onderzoeken. Het onderzoek zal zich richten op de mogelijkheden van restwarmte van onder andere AVK Plastics dat gevestigd is op bedrijventerrein Eigen Haard. Restwarmte is warmte die overblijft bij een productieproces. Die restwarmte kan gebruikt worden als verwarming via een zogenaamd warmtenet.
Warmte uit oppervlaktewater
Ook wordt onderzocht of aquathermie een mogelijkheid is om het aardgas te vervangen. Dit is volgens Tjebbe Dijkstra van de Energie Coöperatie Gaasterland een manier waarbij warmte wordt onttrokken aan het oppervlaktewater. Er wordt op die manier gebruik gemaakt van de temperatuur van het oppervlaktewater en soms ook van het rioolwater of afvalwater. Aangezien Friesland veel oppervlaktewater heeft, kan de hele provincie daarmee in praktijk wel verwarmd worden.
Aquathermie
Bij aquathermie wordt dat water via een warmtenet naar woningen of gebouwen geleid. Daar kan het via een warmtewisselaar worden overgedragen voor direct gebruik of opslag in de bodem in een bepaald systeem. Het afgekoelde water gaat weer terug naar het oppervlaktewater waaraan de warmte onttrokken is. Zodra huizen of gebouwen in de winter verwarmd moeten worden, wordt water uit de ondergrondse warmwaterbel omhoog gepompt. En met tussenkomst van een warmtepomp op de gewenste temperatuur gebracht. Het koude water uit de winter kan in de zomer worden ingezet voor koeling van gebouwen.
In Heeg loopt al een proefproject met aquathermie. Dijkstra: „Het mooie daarvan is dus dat je in de zomer kunt koelen en in de winter kunt verwarmen.” Hij grapt dat ze bij de ECG dan wel eens gegniffeld hebben dat ze dan ook ijs op de Luts kunnen „maken”. „Maar dat is echt een grapje hoor.”
Is er draagvlak
Dijkstra geeft wel aan dat er eerst een haalbaarheidsonderzoek zal worden gedaan. „We willen weten of er draagvlak is onder de burgers in Balk en omgeving om hier aan mee te doen.” Bij de ECG worden de baten teruggegeven aan de burgers die meedoen. Dat gebeurt nu nog met zonnedaken, maar zal ook het geval zijn bij de nieuwe vormen van verwarming als die er daadwerkelijk komen. Maar eerst moet er natuurlijk geïnvesteerd worden in de nieuwe vormen van verwarming als het mogelijk blijkt te zijn. Daarom kleeft aan het hele project een kostenplaatje.
Momenteel is men bezig om fondsen te verkrijgen om het onderzoek rond te krijgen dat moet uitwijzen of restwarmte en aquathermie voor Balk interessante en haalbare manieren van verwarmen zijn. Daarbij wordt niet alleen gekeken naar de techniek, maar ook naar de financiële haalbaarheid. En naast inwoners worden ook ondernemers worden in het onderzoek betrokken. Wel tekenen de gemeente en ECG voor dit onderzoek in januari een intentieverklaring.
Loopt alles volgens schema, zijn burgers bereid mee te doen en is er voldoende geld voor, dan zal naar verwachting eind van dit jaar het onderzoek starten.
De gemeente De Fryske Marren geeft aan dat zij onafhankelijk wil worden van fossiele brandstoffen. „Daarvoor willen we op termijn ook steeds meer loskoppelen van aardgas, mits er een goed en duurzaam alternatief is. De ervaringen uit dit onderzoek helpen mee aan het aardgasvrij maken van de hele gemeente.”
